Algoritmen en Artificiële Intelligentie: hoe houd je daar toezicht op?

Het toenemend toepassen van algoritmen en artificiële intelligentie (AI) levert nieuwe vragen op voor het toezicht. Want hoe houd je hier toezicht op en wat betekent dit voor de praktijk van toezichthouders? Toezichthouders zoeken de samenwerking in het ontwikkelen van passende methodieken en kaders. En de Algemene Rekenkamer presenteerde recent het rapport Aandacht voor Algoritmen op een digitaal congres. Vanuit de Inspectieraad nam portefeuillehouder Angeline van Dijk (Agentschap Telecom) deel aan twee paneldiscussies.

Hoge vlucht

Het gebruik van algoritmen en AI neemt de laatste jaren een hoge vlucht. Bijna ongemerkt is het een onderdeel geworden van ons dagelijks leven. Er is meer en meer aandacht voor wat de consequenties daarvan zijn voor uiteenlopende publieke belangen zoals privacy, veiligheid en consumentenrechten. Dat levert dus ook allerlei nieuwe vragen op voor het toezicht. Veel toezichthouders zijn al langer bezig om deze ontwikkelingen door te vertalen naar hun praktijk. Zij werken aan de ontwikkeling van methodieken en kaders en zoeken daarin de samenwerking.

Rekenkamerrapport

Ook de Algemene Rekenkamer heeft aandacht voor het onderwerp: eind januari verscheen het rapport “Aandacht voor Algoritmen”. Het rapport werd gepresenteerd tijdens een digitaal congres. Vanuit de Inspectieraad leverde portefeuillehouder digitalisering Angeline van Dijk (Agentschap Telecom) daaraan een bijdrage in twee paneldiscussies.

Interdepartementale werkgroep

In de eerste helft van 2020 heeft een aantal rijksinspecties en markttoezichthouders het initiatief genomen om - ondersteund door Bureau Inspectieraad - een interdepartementale werkgroep “Toezicht op AI/algoritmen” te starten. Ook vertegenwoordigers van rijksdiensten die formeel geen toezichthouder zijn maar die wel inzet en gebruik van AI/algoritmen beoordelen, zoals de Auditdienst Rijk en eerdergenoemde Algemene Rekenkamer, participeren in deze werkgroep.

Kennis delen

De werkgroep komt grofweg tweemaandelijks bijeen, om kennis en ervaring met betrekking tot toezicht op AI met elkaar te delen. Denk hierbij aan het uitwisselen van methodieken en te hanteren beoordelingskaders, elkaar informeren over op handen zijnde regelgeving en relevante rapportages etc. Waar relevant en mogelijk werken betrokken diensten samen, bijvoorbeeld door inhoudelijke inbreng te leveren bij elkaars onderzoeken en door gezamenlijk te onderzoeken of gekomen kan worden tot generieke standaarden. De werkgroep Toezicht op AI is verbonden met de ambtelijke interdepartementale beleidsgroep. Daarmee wordt uitwisseling geborgd met betrekking tot beleidsontwikkeling.

Meer weten?

Meer weten over de werkgroep Toezicht op AI en algoritmen? Kijk op https://netwerk.publiektoezicht.nl/groups/20-toezicht-op-ai-algoritmen/ voor verslagen van bijeenkomsten, presentaties en de laatste berichten. Nog geen lid van het Netwerk Publiek Toezicht? Klik dan hier om u te registeren.

Het onderwerp Toezicht op AI zit in de portefeuille Digitalisering binnen de Inspectieraad en is onderdeel van de lijn “Nieuwe Technieken” in het Programma Innovatie Toezicht.

Illustratie van toepassingen van artificiële intelligentie
Beeld: Gerd Altmann
Illustratie van Gerd Altmann via Pixabay