Staat van de Stralingsbescherming: mooi voorbeeld van samenwerkende toezichthouders

Vandaag is de Staat van de Stralingsbescherming 2022 gepubliceerd. Voor deze publicatie hebben meerdere overheidstoezichthouders samen voor de eerste keer kritisch gekeken naar het hele systeem van de stralingsbescherming in Nederland. Het gaat om de Douane, de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd, de Inspectie Militaire Gezondheidszorg, de Nederlandse Arbeidsinspectie en het Staatstoezicht op de Mijnen. Het RIVM heeft bijgedragen vanuit milieumonitoring op straling en radioactiviteit. De Autoriteit Nucleaire Veiligheid en Stralingsbescherming heeft de publicatie als initiatiefnemer en toezichthouder geschreven.

foto van een douane controle waarbij röntgenstraling wordt gebruikt

Blootstelling aan straling

In Nederland kun je erop vertrouwen dat je niet onnodig wordt blootgesteld aan ioniserende straling, zo blijkt uit de Staat van de Stralingsbescherming 2022. Bedrijven en organisaties die met straling werken of straling veroorzaken, gaan daar over het algemeen goed mee om. De overheid stelt regels, en beoordeelt en controleert of bedrijven en organisaties zich aan die regels houden. Wel zijn er punten die aandacht nodig hebben, om ook te zorgen dat we in de toekomst goed beschermd blijven tegen ioniserende straling.

Aandacht blijven houden voor de risico’s

De bedrijven en organisaties die met ioniserende straling werken of deze veroorzaken, zijn zelf verantwoordelijk voor stralingsbescherming in de praktijk. De toezichthouders en vergunningverleners zien dat in de meeste gevallen deze verantwoordelijkheid goed wordt ingevuld.

In sommige gevallen blijkt echter de organisatie van de stralingsbescherming en de aandacht en tijd die hierin wordt gestoken, te wensen overlaat. Dit is bijvoorbeeld terug te zien in administratieve fouten. Het leidt niet tot veel incidenten of onnodige stralingsblootstelling, maar bedrijven en organisaties moeten wel aandacht houden voor hun verantwoordelijkheden. Ze moeten blijven zorgen voor het inrichten, onderhouden en verder verbeteren van een deskundige en adequate stralingsbeschermingsorganisatie. En ze moeten zorgen dat er passende stralingsbeschermingsmaatregelen zijn. Zo kunnen bedrijven en organisaties incidenten zoveel mogelijk voorkomen, en kan onnodige blootstelling van mens en milieu verder worden beperkt.

Aanbevelingen voor overheden

Naast algemene aandachtspunten voor bedrijven en organisaties, zijn er aanbevelingen gericht op de overheidsorganisaties die betrokken zijn bij het toezicht op de stralingsbescherming . Zij maken de regels voor stralingsbescherming, zorgen voor de randvoorwaarden en geven toestemming. Daarbij hebben de toezichthouders die controleren op het veilig en deskundig gebruik van ioniserende straling, met elkaar ook kritisch gekeken naar hun eigen rol. De aanbevelingen zijn daarom voor een deel gericht op de betrokken toezichtsorganisaties, inclusief de ANVS.