Inspectie belastingen, toeslagen en douane (IBTD)
De Inspectie belastingen, toeslagen en douane (IBTD) toetst of de overheid mensen en bedrijven rechtvaardig behandelt wanneer zij te maken hebben met belastingzaken, toeslagen of de douane. Dat doet de IBTD door mogelijke structurele risico’s te onderzoeken. Daarbij kijken ze naar het hele proces van totstandkoming van wetten en regels tot en met de uitvoering daarvan. Met hun onderzoeken en aanbevelingen willen ze bijdragen aan een gerechtvaardigd herstel van het vertrouwen van de samenleving in de overheid.
Missie
De IBTD toetst of de burger wordt beschermd tegen machtsmisbruik van de overheid.
Aanpak
Om dit te kunnen beoordelen, stellen ze in onze risicoanalyses en bij de onderzoeken in ieder geval de volgende vragen:
- Wordt de persoon en/of het bedrijf gezien (of alleen de letter van de wet)?
- Gaat de overheid behoorlijk met hen om?
- Is hun rechtsbescherming goed geregeld?
- Is er ruimte voor tegenspraak?
- Is de wetgeving uitvoerbaar?
In hun onderzoeken toetsen ze de kwaliteit van de dienstverlening en het zogeheten rechtsstatelijk handelen. In het werkprogramma leggen ze uit wat ze hieronder verstaan. Kort samengevat: ze toetsen of de burger wordt beschermd tegen machtsmisbruik van de overheid.
Onafhankelijkheid
De Inspectie belastingen, toeslagen en douane is een onafhankelijk onderdeel binnen het ministerie van Financiën en valt onder de ministeriële verantwoordelijkheid van de minister van Financiën. Om te zorgen dat zij onafhankelijk kunnen functioneren is geregeld dat:
- Ze zelf beslissen hoe en welke onderzoeken ze doen en wanneer ze de resultaten publiceren.
- Ze hun budget naar eigen inzicht besteden.
- Ze over hun eigen communicatie gaan.
- Al hun documenten, denk aan onderzoeksrapporten, openbaar zijn en in te zien op hun website.
- Al hun onderzoeksrapporten rechtstreeks naar de Eerste en Tweede Kamer gaan.
- Ze werken vanuit de Hoftoren, in plaats van het gebouw van het ministerie van Financiën.
Structurele knelpunten
Hun doel is een overheid die rechtsstatelijk werkt en daarmee het vertrouwen van de samenleving verdient. Om patronen te ontdekken in knelpunten die dat verhinderen, kijken zij van binnenuit mee naar de processen rondom belastingzaken, toeslagen en de douane. Van de totstandkoming van wetten en regels tot en met de uitvoering daarvan. Ze doen onderzoek naar structurele risico’s.
Toegankelijk en transparant
Iedereen die met belastingzaken, toeslagen of douane te maken heeft, kan bij de IBTD een mogelijk structureel knelpunt melden. Dat kan gaan over wet- of regelgeving, of over de uitvoering daarvan.
Openbaarheid en transparantie over hun werk – en de resultaten daarvan – zijn essentieel voor hun taak. Het werk brengen zij op meerdere manieren onder de aandacht. In ieder geval door het publiceren van hun onderzoeksrapporten. En bijvoorbeeld ook door het informeren van de Tweede Kamer via technische briefings en door het organiseren van workshops en seminars.