Over de rijksinspecties

Nederland kent elf rijksinspecties. De rijksinspecties werken samen op tal van werkvelden: op onderwijs en zorg, maar ook op gaswinning, vuurwerk, IT- en communicatienetwerken, voedselveiligheid, slachterijen en uitzendbureaus. En nog veel meer. Dit doen ze voor een effectiever optreden en beter toezicht. Daardoor kunnen ze publieke belangen zoals voedselveiligheid of een schoon milieu beter waarborgen. Verder gaan ze een onnodige stapeling van inspectiebezoeken tegen. De rijksinspecties zijn onderdeel van de departementen en vallen onder de ministeriële veranwoordelijkheid. Tegelijkertijd zijn ze onafhankelijk in de uitvoering van hun toezicht

Over toezicht

Met de uitvoering van hun toezicht leveren rijksinspecties een bijdrage aan de naleving van wet- en regelgeving, aan de kwaliteit van producten en diensten en het functioneren van overheid zelf. Ook geven rijksinspecties signalen aan het ministerie en de Tweede Kamer over de uitwerking van beleid in de praktijk en over de stand van zaken in een sector. Zij doen dat in de vorm van onderzoeks- en inspectierapporten, jaarrapportages en publicaties als 'De staat van (een sector)'. Rijksinspecties proberen op die manier bij te dragen aan vertrouwen door als tegenkracht binnen de overheid de vinger op de zere plek te leggen. Maar ook door te benoemen wat goed gaat.

Overzicht van de rijksinspecties met een grafische illustratie van een Nederlands landschap

Overzicht samenwerkende rijksinspecties

De rijksinspecties werken samen met elkaar en ook steeds meer met lokale en regionale toezichthouders. Die samenwerking kan vele vormen aannemen. Van samen een risicoanalyse uitvoeren en gegevens uitwisselen tot een jaarplan opstellen met toezichtactiviteiten en samen inspectiebezoeken afleggen. In de interactieve presentatie Het inspectielandschap van Nederland zijn de kerngegevens van de rijksinspecties kort en bondig bij elkaar gebracht. 

De verantwoordelijkheid voor het algemene beleid voor het rijkstoezicht ligt bij de minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties.

Toezicht Sociaal Domein

Een goed voorbeeld van onderlinge samenwerking is Toezicht Sociaal Domein. Een samenwerkingsprogramma van vier rijksinspecties. Ze zijn verantwoordelijk voor zowel het toezicht op de kwaliteit van de uitvoering door de onder toezicht staande organisaties (via sectoraal toezicht), als voor de kwaliteit van de samenwerking van de onder toezicht staande organisaties (via samenwerkend toezicht).

De 4 inspecties die binnen TSD samenwerken zijn de:

  • Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd
  • Inspectie van het Onderwijs
  • Inspectie Justitie en Veiligheid en
  • Inspectie Sociale Zaken en Werkgelegenheid