De Inspectieraad is het samenwerkingsverband van de rijksinspecties: daarmee wordt zowel het maandelijke overleg van de inspecteurs-generaal bedoeld als de samenwerkende inspecties in brede zin. Het Bureau Inspectieraad biedt daarbij ondersteuning. De Inspectieraad bevordert dat rijksinspecties hun toezicht uitoefenen in overeenstemming met de principes van goed toezicht: onafhankelijk, professioneel, transparant, selectief, slagvaardig en samenwerkend.
Toezicht door rijksinspecties
Rijksinspecties controleren of burgers, bedrijven, andere organisaties en de overheid zelf zich houden aan de regels. Met dit toezicht willen zij risico’s voor de maatschappij beperken en de kwaliteit van de publieke dienstverlening borgen.
Rijksinspecties maken deel uit van een ministerie. Hun werkterrein is breed, van bijvoorbeeld onderwijs, voedselveiligheid en waterkwaliteit, jeugdzorg en gaswinning, tot CO2-emissies, digitale infrastructuur, toeslagen en uitzendbureaus. Sommige houden ook toezicht op het werk van uitvoeringsorganisaties van een ministerie. Daarmee zijn rijksinspecties relevant voor vrijwel elk beleidsterrein en bijbehorende Tweede Kamercommissie.
Met hun toezicht zorgen inspecties voor de naleving van wet- en regelgeving en goede kwaliteit van producten en diensten. Dat doen ze door onder meer handhaving (waarschuwingen, boetes), advies en voorlichting. Rijksinspecties informeren de ministeries en Tweede Kamer over de uitwerking van beleid in de maatschappelijke praktijk, onder meer door ‘De staat van’ een sector te publiceren.
Door de vinger op de zere plek te leggen én te signaleren waar het goed gaat, willen rijksinspecties het onderlinge vertrouwen vergroten in de samenleving, in het bestuur en de overheid, en belangen beschermen die we als samenleving waardevol vinden.
In de Inspectieraad hebben de elf rijksinspecties en twee aanverwante organisaties zich verenigd om gezamenlijk hun toezicht te verbeteren en te innoveren. Zij werken samen met andere toezichtorganisaties zoals marktautoriteiten en omgevingsdiensten. De Inspectieraad bestaat sinds 2007.
Leden en geassocieerd leden
De leden van de Inspectieraad zijn de rijksinspecties: alle rijksorganisaties met toezicht als kerntaak, die onderdeel van een ministerie en onafhankelijk zijn.
Daarnaast zijn er geassocieerd leden. Zo kunnen rijksorganisaties die in het toezichtsvak werken en zich langdurig willen verbinden aan de Inspectieraad, maar niet helemaal voldoen aan de criteria, toch volledig meedoen, ook al zijn ze geen rijksinspectie. Ze nemen deel aan de verschillende programma’s, projecten, de Academie voor Toezicht, werkgroepen, vergaderingen en bijeenkomsten zoals het Toezichtfestival en delen daarmee in de opbrengsten.
De leden
- Rijksinspectie Digitale Infrastructuur: Angeline van Dijk
- Inspectie belastingen, toeslagen en douane: Bart Snels
- Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd: Marina Eckenhausen
- Inspectie Leefomgeving en Transport: Mattheus Wassenaar
- Inspectie van het Onderwijs: Alida Oppers (voorzitter Inspectieraad)
- Inspectie Overheidsinformatie en Erfgoed: Alfred Roos
- Nederlandse Arbeidsinspectie: Rits de Boer
- Inspectie Veiligheid Defensie: Jan-Paul Apon
- Inspectie Justitie en Veiligheid: Liesbeth Huijzer (waarnemend)
- Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit: Gerard Bakker
- Staatstoezicht op de Mijnen: Theodor Kockelkoren
De geassocieerd leden
- De Autoriteit Nucleaire Veiligheid en Stralingsbescherming: Annemiek van Bolhuis
- De Nederlandse Emissieautoriteit: Mark Bressers
Werkgroepen
De Inspectieraad stelt zichzelf ten doel om het instituut toezicht en in het bijzonder het inspectietoezicht continu te versterken en verbeteren. Dat doet de raad door bij te dragen aan de gedachtevorming en beleidsontwikkeling op het toezichtsterrein, zoals over de onafhankelijkheid en positionering van toezicht, het gezag van en het vertrouwen in toezichthouders en digitalisering. Op dit moment werken diverse werkgroepen aan de uitwerking op specifieke thema’s. Deze werkgroepen bestaan uit inspecteurs-generaal, ondersteund door Bureau Inspectieraad.
- Governance & Financiering werkt de uitgangspunten voor de gewenste samenwerkingsrelatie uit met beleidsdepartementen en uitvoeringsorganisaties. En begeleidt het wetstraject Wet op de rijksinspecties, in overleg met het Ministerie van Binnenlandse Zaken en het Ministerie van Financiën. De werkgroep bestaat uit Rits de Boer (IG Arbeidsinspectie), Theodor Kockelkoren (IG SodM) en Alfred Roos (IOE).
Contactpersoon: Pieter Welp pieter.welp@inspectieraad.nl
- Externe oriëntatie wil de reflectieve functie van inspecties verbreden in de richting van de samenleving, naast de reguliere reflectie naar bewindspersonen en beleidsambtenaren. De werkgroep concentreert zich daarbij op ontwikkelingen die voor meerdere inspecties relevant zijn. Deelnemers zijn Bart Snels (IG IBTD), Theodor Kockelkoren (IG SodM), Marina Eckenhausen (IGJ) en Matthijs van den Berg (IvhO).
Contactpersoon: Jan Willem Zevenhuizen janwillem.zevenhuizen@inspectieraad.nl
- Digitalisering richt zich op de toepassing van digitale ontwikkelingen in het toezicht én het monitoren van mogelijke gevolgen van digitale ontwikkelingen in en voor het toezicht. De focus ligt daarbij op vier onderwerpen: toezicht op AI, toezicht met AI, cybersecurity en databewustzijn. Leden zijn Angeline van Dijk (IG RDI), Mark Bressers (NEa) en Mattheus Wassenaar (ILT).
Contactpersoon: Jan Willem Zevenhuizen janwillem.zevenhuizen@inspectieraad.nl
- Academie voor Toezicht concentreert zich op de verdere professionalisering en ontwikkeling van het toezichtvak. Leden zijn Marina Eckenhausen (IG IGJ) en Annemiek van Bolhuis (Bestuursvoorzitter ANVS).
Contactpersoon: Ytzen Renema ytzen.renema@inspectieraad.nl
Dagelijks bestuur van de Inspectieraad
- Alida Oppers, Inspectie van het Onderwijs (voorzitter)
- Rits de Boer, Arbeidsinspectie
- Bart Snels, Inspectie belastingen, toeslagen en douane
Bureau Inspectieraad
Bureau Inspectieraad (BIR) vervult in opdracht van de Inspectieraad de rol van regisseur, aanjager, monitor, informatiemakelaar, verbinder en uitvoerder.
Missie
Bureau Inspectieraad voedt en verbindt de werkzaamheden van de Inspectieraad en de daarin samenwerkende organisaties en draagt daarmee bij aan goed toezicht.
- Yvonne Verzijden, secretaris-directeur (Bureau) Inspectieraad
- Jane van 't Hoff, plaatsvervangend secretaris-hoofd (Bureau) Inspectieraad
